Czujnik zbliżeniowy IR (2)

W poprzednim odcinku skonstruowaliśmy bardzo prosty czujnik zbliżeniowy, który zdolny był do zaświecenia pojedynczej słabej diody LED. Gdybyśmy chcieli wysterować takim czujnikiem bardziej prądożerny odbiornik, np. żarówkę czy cewkę przekaźnika, wówczas fototranzystor uległby uszkodzeniu. Przypomnijmy, że maksymalny prąd, jaki może przepłynąć przez nasz Fototranzystor IR 5mm to zaledwie 3mA. W tym odcinku kursu przerobimy nasz czujnik tak, aby był w stanie zaświecić żarówkę. Jeśli nie masz pod ręką żadnej małej żarówki, możesz wykorzystać diodę LED (połączoną szeregowo z odpowiednim rezystorem).

W celu wzmocnienia prądu fototranzystora, wykorzystamy drugi tranzystor typu PNP, model BC557. Połączony go w układ Sziklai'ego. Zobaczmy schemat:

Przypomnijmy - przez fototranzystor może płynąć prąd, kiedy jest on oświetlony światłem IR. W ciemności fototranzystor jest zamknięty. Drugi tranzystor PNP widoczny na schemacie ma bazę połączoną z kolektorem fototranzystora. Tranzystor PNP otwiera się, kiedy z jego bazy wypływa prąd. W tym momencie działanie układu staje się proste - oświetlony fototranzystor otwiera się, z bazy PNP wypływa prąd i przepływa przez fototranzystor, a to z kolei powoduje otwarcie tranzystora PNP i przepływ prądu przez żarówkę. 

Tak powinien wyglądać zbudowany układ:

Tak skonstruowany układ może sterować prądem do 100mA. Wynika to z ograniczeń tranzystora BC556. Jeśli 100mA nie wystarczy, można zastosować jakiś mocniejszy tranzystor.

Nasz ukłąd wciąż ma jedną istotną wadę - reguje na światło z otoczenia, a w skrajnych przypadkach, np. podczas słonecznego dnia, żarówka byłaby cały czas zapalona. Słońce oraz lampy halogenowe emitują dużo więcej podczerwieni niż mała dioda LED, jaką stosuje się w takich sensorach. Jak rozwiązać problem reagowania na światło z otoczenia - zobaczymy w kolejnym odcinku kursu.